بیماری ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس چیست؟
تصور می شود که مالتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خود ایمنی است که در آن ضایعات التهابی در قسمتهایی از مغز و یا نخاع ایجاد میشود. بیماری خود ایمن بدان معناست که سیستم ایمنی بدن شما به جای حمله به میکروب ها (باکتری ها، ویروس ها و غیره) به بدن شما حمله می کند.
به طور کلی اعصاب از رشته های عصبی بسیاری ساخته شده اند. اعصاب از مغز و نخاع شما بیرون می آیند و پیام ها را به عضلات، پوست، اندام ها و بافت های بدن می برند. هزاران رشته عصبی پیامهای الکتریکی را بین بخشهای مختلف مغز و نخاع منتقل میکنند. هر رشته عصبی در مغز و نخاع توسط یک غلاف محافظ از جنس ماده ای به نام میلین احاطه شده است. غلاف میلین مانند عایق اطراف سیم برق عمل می کند که برای حرکت صحیح پیام های الکتریکی در طول رشته های عصبی شما لازم است.
هنگامی که مالتیپل اسکلروزیس فعال است، بخش هایی از سیستم ایمنی شما، عمدتا سلول هایی به نام سلول های T، به غلاف میلین که رشته های عصبی شما را احاطه کرده است، حمله می کند.؛ لذا به این دسته بیماری ها بیماری های دمیلینه کننده می گویند که منجر به التهاب می شوند.
التهاب اطراف غلاف میلین از عملکرد صحیح رشته های عصبی آسیب دیده جلوگیری می کند و علائم ایجاد می شود. هنگامی که التهاب از بین می رود، غلاف میلین ممکن است بهبود یافته و ترمیم شود و رشته های عصبی دوباره شروع به کار کنند. با این حال، التهاب یا دوره های مکرر التهاب می تواند یک اسکار کوچک (اسکلروز) به جای بگذارد که می تواند برای همیشه به رشته های عصبی آسیب برساند. در یک فرد معمولی مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (MS)، در نواحی متعدد از مغز و نخاع اسکار ایجاد میشود که ممکن است پلاک نیز نامیده شوند.
آیا ام اس ارثی است؟
مالتیپل اسکلروزیس یک بیماری کاملا ارثی نیست. با این حال، اگر یکی از بستگان نزدیکتان مبتلا به ام اس باشد، احتمال ابتلا به ام اس افزایش می یابد. به عنوان مثال، اگر مادر، پدر، برادر یا خواهر شما مبتلا به ام اس باشد، احتمال ابتلا به ام اس 2 در 100 است (در مقایسه با احتمال 1 در 500 در جمعیت عمومی).
علائم ام اس چیست؟
مالتیپل اسکلروزیس علائم مختلفی را ایجاد می کند. بسیاری از افراد فقط چند علامت را تجربه می کنند. در صورت ابتلا به ام اس بعید است که تمام علائمی را که در اینجا توضیح داده شده است تجربه کنید. علائم ام اس معمولا غیرقابل پیش بینی هستند.
ممکن است متوجه شوید که علائم ام اس به مرور زمان بدتر می شود. معمولاً علائم در زمانهای مختلف ظاهر میشوند و از بین میروند و دوره هایی که علائم شما بدتر می شود، عود نامیده می شود.
عودهای مالتیپل اسکلروزیس ممکن است در هر زمانی رخ دهد و علائم شما ممکن است در هر عود متفاوت باشد. اگرچه عود معمولاً بدون هیچ دلیل مشخصی رخ می دهد، اما محرک های مختلف می تواند شامل عفونت، ورزش و حتی هوای گرم باشد. علائمی که در طول عود رخ می دهد بستگی به این دارد که کدام قسمت یا قسمت هایی از مغز یا نخاع شما تحت تأثیر قرار گرفته است. شما ممکن است فقط یک علامت در یک قسمت از بدن خود داشته باشید یا چندین علامت در قسمت های مختلف بدن خود داشته باشید. علائم به این دلیل رخ می دهد که رشته های عصبی آسیب دیده به درستی کار نمی کنند. علائم شایع مالتیپل اسکلروزیس عبارتند از:
لرزش یا اسپاسم برخی از عضلات شما ممکن است در ام اس رخ دهد. این معمولا به دلیل آسیب به اعصاب تامین کننده این عضلات است. برخی از عضلات ممکن است به شدت کوتاه (انقباض) و سپس سفت شوند و استفاده از آنها سخت تر شود.
دو نوع اصلی درد ممکن است در افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس رخ دهد:
– درد نوروپاتیک : که شامل دردهای کوبنده یا احساس سوزش در قسمت هایی از پوست است. نواحی پوست شما نیز ممکن است بسیار حساس شوند.
– درد اسکلتی عضلانی : این نوع درد می تواند در هر یک از ماهیچه های شما که تحت تاثیر اسپاسم قرار می گیرند رخ دهد.
یکی از شایع ترین علائم ام اس است که بیشتر از خستگی ای است که پس از ورزش یا فعالیت بدنی انتظار دارید. این خستگی حتی می تواند بر تعادل و تمرکز شما تأثیر بگذارد. درمان های مختلفی برای خستگی وجود دارد که اغلب ترکیبی از استراتژی های خود مدیریتی، فیزیوتراپی و ورزش است.
ممکن است در بیماری ام اس راحت تر بخندید یا گریه کنید، حتی بدون دلیل. همچنین بسیاری از افراد مبتلا به ام اس در برخی از مراحل علائم افسردگی یا اضطراب را دارند. مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید و در مورد هر یک از این علائم که ممکن است داشته باشید صحبت کنید. درمان افسردگی و اضطراب اغلب موثر است.
بی حسی یا سوزن سوزن شدن در قسمت هایی از پوست، ضعف یا فلج برخی از عضلات، مشکل در تعادل و هماهنگی، مشکلات تمرکز و توجه، لرزش یا اسپاسم برخی از عضلات، سرگیجه، مشکلات دفع ادرار، ناتوانی در نعوظ، مشکل در صحبت کردن
آیا ام اس قابل درمان است؟
در حال حاضر، اگرچه هیچ درمانی برای مالتیپل اسکلروزیس وجود ندارد، برخی از علائم ام اس را اغلب می توان برای بهبود کیفیت زندگی کاهش داد و زندگی با ام اس را قابل کنترل تر کرد. درمان ها به طور کلی به چهار دسته تقسیم می شوند:
در همین راستا داروی کاسپیرامر (Caspiramer®)، محصولی جدید از شرکت داروسازی کاسپین تامین برای درمان مالتیپل اسکلروزیس است که تعداد و شــدت حملات را کاهش مي دهد و روند ناتوانی را کند می کند.
کاسپیرامر که ماده موثره تشکیل دهنده آن گلاتیرامر استات است؛ به عنوان عامل تعدیل کننده پاسخ ایمنی در درمان اشکال عودکننده مالتیپل اسکلروزیس در بزرگسالان (شامل سندرم بالینی ایزوله، فرم عودکننده- فروکش کننده و پیشرونده ثانویه فعال) استفاده می شود. گلاتیرامر استات در حقیقت یک مخلوط استاندارد و تصادفی از پلی پپتیدهای سنتتیک متشکل از گلوتامیک اسید، لیزین، آلانین و تیروزین و طول متوسط 45 تا 100 اسید آمینه است.
بخش قابل توجهی از گلاتیرامر استات به صورت موضعی پس از تزریق زیر جلدی هیدرولیز می شود. با این وجود، قطعات بزرگتر گلاتیرامر استات را می توان توسط آنتی بادی های واکنش گر گلاتیرامر شناسایی کرد.
فرض بر این است که بخشی از داروی تزریق شده (به صورت دست نخورده یا تا حدی هیدرولیز شده) وارد گردش خون لنفاوی می شود و در نتیجه آن را قادر می سازد به گره لنفاوی منطقه ای برسد؛ برخی از مواد تزریق شده نیز ممکن است به صورت دست نخورده وارد گردش خون سیستمیک شوند.
تجویز زیر جلدی کاسپیرامر به صورت سه بار در هفته اثرات مفیدی بر روند بالینی بیمار از طریق کاهش علائم ناتوانی جسمی و دفعات حملات بیماری که توسط ضایعات فعال ام اس در MRI اندازه گیری می شود دارد. در حقیقت گلاتیرامر استات ام اس را درمان نمی کند، اما فواصل زمانی مابین دفعات عود را طولانی تر کرده و در کارآزمایی های بالینی کنترل شده در بیماران مبتلا اثربخشی مناسبی نشان داده است.
© کلیهی حقوق این سایت متعلق به شرکت داروسازی کاسپین تامین می باشد.